igandea, azaroa 04, 2018

Euskara batua vs euskara (batu) estandarra

Atzoko sarreran jasotzen genuen nóla Koldo Zuazok zioen ze, oinarrian, euskara batua ez dá baizik bersio osotu bat e-euskara e-ze mintzo da an Gipuzkoako Beterria, zein, bistan denez, dén dialekto bat, eta zein, esan gebe doa, izanen den berdin dialektala nola beste edozein dialekto. Hortaz, zergátik egozten zaio etengabe ki euskara batua artifiziala izatea? Zein da zehazki arazoá?

Galdera horri erantzuteko xedez, hasiko ginaké desberdintzen euskara batua eta euskara (batu) estandarra, zein normalean sinonimotzat hartzen diren (guk ere hala egiten dugu), baina zein, batzuetan eta helburuaren arabera, ezberdindu ahal diren, nola adibidez eginen baitugu kasu honetan.

Hortaz, euskara batua litzaké euskará e-ze betetzen ditu arauak e-Euskaltzaindia, zein ez diren hainbeste nola uste izaten den, eta zein, gehien bat referitzen dira ki ortografia eta aditzak, nola zioen berriki Irene Arrarats-ek (ikus sarrera hau):
Aurreiritziak aurreiritzi, euskalki guztietako hitz, esamolde eta joskera guztiak estandarraren parte dira, batuak ortografiaren eta aditz-paradigmen bitartez markaturiko jokalekuaren barrenean. [Irene Arrarats, Berria, 2018-9-15]
Euskara (batu) estandarra, aldiz, izanen litzake euskará zein egin den estandarra, normala an gure kazetaritza, testugintza eta literatura, esan nahi baita hóri euskara e-ze, arrazoi bategatik edo bestegatik, dén nagusiki erabiltzen.

Finean, ekinaren ekinez, eguneroko batu estandar nagusi hori dá perzibitzen nola balitz batua, baina batua ez da hori, edo hobeto, ez da soilik hori, eta areago, askoz gehiago behar luke.  []

Etiketak: , , ,