Birsortuz: "apartenitu" transitiboa

Josu Lavinek atzo ematen zigún honako versioa:

Bertan iradokitzen da, gainera, ezen zer ere gaur egun deitzen baitugu totalitarismoa dagokiola tradizio bati zein ez baita ez zaharragoa ez berriagoa gure zibilizazioa bera baino. (65 silaba)

eta Gilenek beste versio hau:

Hartan iradokitzen da, gainera, ezen zeri baiteritzagu gaur totalitarismoa apartenitzen dela tradizio bati zein ez baita zaharrago ez gazteago ezi gure zibilizazioa bera. (61 silaba)

non, besteak beste, distiratzen du aditz bat: "apartenitu", zein jada Leizarragak edo Tartasek erabili zutén intransitiboki:

 bai-eta Atxagak transitiboki an bere "Obabakoak":

Pensatzen nago ze, akaso hóri izanen zen lehenetariko aldia noiz aditz hori erabili zen transitiboki (ikus biharko sarrera), baina, hala izanda ere, orain denok izango genuke beste aukera hori: transitiboa. Hola garatzen dira hizkuntzak.

Apuntatu nahi dut ze, "apartenitu" aditz luzeskaren erabilera konplexuagotzen da baldin erabilí laguntzaile datiboa, eta akaso bereziki noiz erabili laguntzaile datibo intransitiboa (gintzaizkion vs genion), halatan ze espekulatu liteke ea hori ez ote zen izanen arrazoietako bat zérgatik Atxagak aukeratu erabilera transitibo hori. Edonola ere, orobat erabil daiteke versio intransitiboa kin laguntzaile ez-datiboa, nola Gilenek egin, sinplifikatuz bere erabilera.

Eta aditz horren erabilera areago errazten da noiz erabili "ki" partikula datiboa:

"apartenitzen ginen ki taldea zein mintzatu zen buruz sintaxi progresiboa"

non, "ki" hori dá berbera zein apartenitzen da ki "dago-ki-o", adibidez. Horrela, hartu dut lizentzia ki deskonposatú "dago-ki-o" adizkia an "dagó ki... (edozer)":

Bertan, gainera, iradokitzen da ze hóri zein gaur deitzén totalitarismoa dagó ki tradizio bat zein ez dén zaharrago ezta berriago ze... gure zivilizazioa bera. (48 silaba)

edo erabilíz "apartenitu":

Bertan, gainera, iradokitzen da ze hóri zein gaur deitzén totalitarismoa apartenitzen da ki tradizio bat zein ez dén zaharrago ezta berriago ze... gure zivilizazioa bera.

Esaldi progresiboan, artikulazio guztia dagó begira ki... bukaera bat, koherenteki, efizienteki, efektiboki. Horrela, esaldi horretan, bukaera bilakatu zaigú sorpresibo samarra, estimulagarria. [⇶]