asteartea, maiatza 17, 2022

Lakarra (2018): "..., 'la-' hori (...) preposizio eta aurrizki izan genuen atzizki baino lehen."

Duela gutxi (eta hemen eta hemen) Lakarra (2018) mintzatu zaigu gain "e" euskal tresna prepositiboa, zein egonen zen gramatikalizatua abiátuz ti "her" >"*he". Preposizio hori sorreran izanen zén lokatiboa, baina jarraikiz bide propio bezain universal horietako bat, bilakatuko zén genitibo:

Hainbat hizkuntzatan genitiboa lokatiboaren bilakabide edo espezializazioa da: cf. lat. de ciuitate / **de Petro: gazt. de Madrid / de Pedro. [Lakarra, 2018:134]

Esan nahi baita ze jatorri berekoak liraké "e" aitzin-lokatiboa eta genitibo zaharra:

Orain arte azaldu gabeko (...) e-thorr-i, (...), ez bide da *he- preposizioa baizik, aitzin-lokatiboaren jatorria bera, ... [Lakarra, 2018:137]

Aitzin-lokatibo horietan, hemen aipatzen genuén "-ai" inesibo indoeropar zaharra, nondik etorriko baitzén "-ae" inesibo latino zaharra, zein gero bihurtuko zén "-ae" genitiboa ...

Gaurkoan Lakarra mintzatuko zaigu gain "la" preposizio zaharra, zein egonen litzake an jatorria te atzikiak nola "-ra" (mendira) eta "-la" (mendialat):

 ..., 'la-' hori (...) preposizio eta aurrizki izan genuen atzizki baino lehen. [Lakarra, 2018]

Hortxe izan ahal dugu, beraz, "la" euskararen preposizio zaharra ki eman adlatiboa:

Joango naiz la mendia.

non. arras interesgarria dateke ze ...

..., 'la-' hori (...) preposizio eta aurrizki izan genuen atzizki baino lehen. [Lakarra, 2018]