Wednesday, June 03, 2020

Racismoa. Hitzac egoqui eman dezagun

Baldin gogoratzen ez banaiz tcharto Piarres Lafitte academicoac (1901-1983) adierazteco euscaraz comunismoa erabili zuen hitz bat zein amaitzen zen kin ...-keria subfixua, halan "...-keria". Lehen parthea da oker ez banago neologismoa, baltsuna edo zeozer holatsuco: baltsunakeria. Baina jocaera hori izan zen laster batean criticatua esanez lexicoan hitz horri -communismoa- ez zaio behar guehitu -keria zeren horrec du adierazten mespretchua zein hitzac berac ez du berez.

Hasten garela gaurcoaz hitz egoquia adierazteco racismoa (nahi balute batzuc razismoa) ez da egoqui esatea ze euscaraz da arrazaqueria zeren tzat racistac (eta badira sobera an gure planeta hau) racismoa ez da mespretcuzco zerbait, behintzat zentzu lexicalean.

racismoa 
ez da euscaraz 
arrazakeria 
baizic simplequi 
racismoa 
(edo razismoa)

4 comments:

Anonymous said...

Gaineratu behar dut, eze are, hitza gaizki osatua dela; zeren, "arrazistakeria" izan behar bailuke, zentzu negatiboa ematekotan.

X hitz bati -keria gehitzen badiogu, emaitzaren esannahia "X-en keria/kutsua" da. Horrela, gaiztakeria "gaiztoen keria", doilorkeria "doilorren keria", espainolkeria "espainolen keria" etc. dira.
Arrazakeria "arrazen keria" litzateke, baldin zentzurik balu.

"Lapurtzea ijitoen arrazakeria da" zentzu *puru linguistikoan* arrazoi handiagoa luke. Hala ere, esaldi hau ere ez da ongi emana.

Adeiez agur,
Matxin

Erramun Gerrikagoitia said...

Elhuyar hizteguian ipinten baduzu gaztelaniazco racismo aguertzen zaizu ondocoa

arrazismo, arrazakeria

Anonymous said...

Ez dut nik esanen hiztegietan ez dagoela edo erabiltzen ez dela. Horratik, azken mendean sortu diren bertze hainbat hitz bezala, gaizki osatua da.

Matxin

Erramun Gerrikagoitia said...

Nire aldetic, Matxin, conforme kin esaten duzuna.

Hizteguiec dute, guztiec, zulo inbarkagarri asco eta harrigarriqui hartzen dira ontzat eta valiocotzat. Ba dute (Elhuyar, ...) zer revisatu ere esateco (publicoqui edo ez) pea culpa eta escatu barkamen.