Argia astekaria
ARGIA: Euskal Herriko astekaria
Onartu, AHT erokeria da
Europako Kontu Auzitegiak txosten etsigarria zabaldu du Europako abiadura handiko trenbide sarearen inguruan (Euskal Herrian AHT, Frantzian TGV, Espainian AVE … ). “ Mosaiko ez eraginkor ” gisa definitu du eta “ engainu handi bat ” dela dio: gainkostu ikaragarriak proiektuetan eta eraikuntzan; bezeroak erakartzeko helburuetan porrota; beste garraiobide batzuekin – aire bidezkoa esaterako – konektatzeko ezintasun erabatekoa … Kilometro bakoitzeko kostua 25 milioi eurokoa da. Hala, Euskal Y delakoak 7.000 milioi euro kostako luke, ADIFen aurreikuspenen oso gainetik. Hendaian barrena, Europako gainerako lurraldeekiko konexioa bazterturik dago jadanik. Bidaiari falta merkantzien garraioarekin orekatzeko ustezko asmoa bestalde, Gasteizen hainbestetan defendatu dutena, txosten ugarik bota dute atzera. Burugabekeria ekonomiko horren aurrean, ez al da erokeria AHTren ideia bera osotasunean? Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako nahiz Nafarroako gobernuetatik igaro diren arduradun politiko guztiek egin dute, modu batean edo bestean, orain Europako erakundeek ezbaian jarri duten erokeria horren alde. Enpresa pribatua izan balitz, bere arduradun guztiak kaleratuak izango lirateke dudarik gabe. Baina lau urterako politikariak direnez, burugabekeriak eta xahubide ekonomikoak jarraitzen du. Lemoizekin gauza bera gertatu zen. Logikoena AHTren obrak gelditzea litzateke, auditoria neutrala egin eta ikusi, herritarren parte-hartzearekin, zer beste alternatiba egon daitekeen garraiobide sozial baterako. Gasteizko Gobernuak, gutxienez, erokeria hori onartu beharko luke, lanak gelditu eta eztabaida irekia sustatu. Beharrezkoa den eztabaida, baina herritarrei lapurtu izan zaiena. 2018/07/19 - 00:51:01
Enklabeak eta esklabeak: Bizimodu eta nortasun bitxiak
2018/07/19 - 00:51:01
Migratzaileen Mbolo proiektua Bilbon: "Ez gaituztenez kontratatzen, kooperatiba
sortzera goaz"
Duela hiru hilabete ezagutu genituen Khadim, Baba eta Bouba. Eskakizun guztiak betez Bilbon kale-saltzaile aritu arren, administrazioak legea gogortu eta berriro paperik gabe utzi nahi zituela kontatu ziguten. Hiru hilabete geroago, Khadim Frantziara joana da, etorkizun hobearen bila, eta Baba eta Bouba garbitzaile kooperatiba ari dira antolatzen beste hainbat migratzailerekin batera, kale salmenta uzteko asmoz. Bitarte horretan, “ Inor ez da ilegala ” kamiseta ere sortu dugu elkarlanean, ARGIAren eta Mbolo kooperatibaren proiektuak indartzeko. Tixerta bultzada dela diote, euren borroka luzean. 2018/07/19 - 00:51:01
Munduko Kopatik hamar kaletara
2018/07/19 - 00:51:01
Bortxaketaren kultura klasikoa
Grezia. K.a VII. mendea. Himno homerikoak izeneko poema sortako alerik zaharrena sortu zuten, Demeter jainkosaren berri jasotzen zuena.Demeter, Kronos eta Rearen alaba, Gea amalurraren oinordekoa zen. Zeus anaiak bortxatu zuen eta, ondorioz, Persefone alaba jaio zen. Persefone ere Hades osabak, azpimunduko jainkoak, bahitu eta bortxatuko zuen. Alaba azpimunduan gatibu zegoela, Demeter amak Lurra ibili zuen Persefoneren bila. Bitartean, Demeterren beste anaia bat, Poseidon, arrebaren atzetik ibili zen hura bortxatu nahian. Azkenean, Demeterrek behor itxura hartu zuela ikusirik, Poseidon zaldi bihurtu zen eta bere helburua lortu zuen. Zeusek erabaki bat hartu zuen orduan: Persefonek, handik aurrera, sei hilabete emango zituen azpimunduan haren osaba eta bortxatzailearekin, eta urteko beste sei hilabete Olinpoan egongo zen, amarekin. Demeterren pozak argia eta bizitza ekartzen zituen Lurrera sei hilabete horietan, udaberrian eta udan. Persefone bahitzailearen azpimundura itzultzen zenean, ordea, tristura, udazkena eta, gero, negua nagusitzen ziren. Eta, horrela, intzestu eta bortxaketa zurrunbiloa medio, azaldu zuen greziar mitologiak urtaroen joan-etorria, bizitzaren urteroko zikloa. Baina hori adibide bat besterik ez da. Teseok Troiako Helena bortxatu zuen. Kastor eta Poluxek Leuziporen alabak, Febe eta Hilaira, bahitu eta bortxatu zituzten eta gero haiekin ezkondu ziren, Sexto Tarkinio printzeak Lukrezia bortxatu zuen. Filomela, aldiz, bere koinatu Tereok bortxatu zuen. Poseidonek ez zuen soilik arreba eraso, Medusa ere bai. Baina arlo horretan ere Zeus izan zen nagusi; Demeterrez gain, Antiope, Ganimedes, Europa, Leda... bortxatu zituen Olinpoko jainkoen erregeak. Eta ezin ahaztu, kondairaren arabera, Erromako fundatzaileek Sabinak masan bortxatu zituztela. Gilbert Higuet (1906-1978) historialari klasizistak esan zuen moduan, “ gure mundua Grezia eta Erromaren jarraipena da. Gure jarduera intelektual eta espiritual gehienetan erromatarren bilobak eta greziarren birbilobak gara. Beste eragin batzuek ere lagundu digute garena izaten, baina greko-erromatar bultzada izan zen aberatsena eta indartsuena ” . 2018/07/19 - 00:51:01
Mugarik gabeko rocka
2018/07/19 - 00:51:01
Jirafa bat korrika
Patxi Zubizarretak XXIX. Ala Delta sari prestigiotsua eskuratu du ipuin honekin. Korri, Kuru, korri! ipuin honek hasierako esalditik harrapatzen du irakurlea: “ Imajinatu aurrena jirafa bat anbulantzian... ni-nooo, ni-nooo... Imajinatu hurrena animalia amaigabea, ohatila batean, ospitale bateko larrialdietan sartzen ( … ) imajinatu orain jirafa zu zeu zarela eta ospitaleko korridoreetan barrena zoazela ” . Bai, jirafa hori Nora delako, lurrean zegoen botila bat ikusi ez eta hanka bihurritu duen neska. Boxerretan dago, oraindik ere inauterietako jirafa mozorroa kendu gabe alboko boxerreko haur bat hizketan hasi zaionean. Eta alboko haur horrek, Kuru-k, zer gertatu zaion kontatu baino, “ beste zerbait kontatuko nizuke gusturago, jirafa baten benetako historia, adibidez. Ez da horren tristea eta lagundu egiten dit buruari zutik eusten, betiere burua gora ” . Eta horrela Kuruk jirafa baten historia kontatuko dio Norari, lepo luzea duen animaliari ketxine izena ematen dioten Etiopiatik abiatuta Sudan, Egipto eta Mediterraneo itsasoa zeharkatu ondoren Frantziaraino egindako bidaiarena, (bertan, besteak beste Altzoko Handiarekin duen enkontrua kontatzen zaigu). Eta kontakizun horretan ahozko kontakizunetako egitura eta esaldi errepikakorrak erabiliz idatzizko eta ahozko narrazioen arteko zerbait eskaintzen digu Zubizarretak, “ joan, joan eta joan ” , jirafaren lepo gero eta handiagoaren neurriaz eginiko konparaketak txirula, makila, arrauna … erabiliz; edo eta atal guztietan, jirafaren historia kontatzen dizkiguten kapituluen amaieran bertso moduko bat, zailtasunei eta eragozpenei aurre egiteko indarra emanez, eta azken lerroan: “ Baina betiere burua gora ” , Kururi bere bizitzan aurrera egiteko kemena ematen dion esaldia. Izan ere, azken atalean ikusi ahal izango dugun bezala Kuru, jirafa hura bezala, bidaian ari da, zailtasun, traba, muga eta eragozpen handiak gaindituz eta sufrituz. Kamioi batetik erori eta hanka hautsita dago boxerrean, eta Noraren laguntza beharko du bidaian aurrera egiteko. Hori bai, bera harrapatu eta berriro Afrikako lurraldeetara bueltatu nahi dutenengandik ihesi, korrika. Istorio miresgarria da, jirafa baten bidez distantzia jartzen duena, konparaketa baten bidez distantziak laburtzen dituena eta gozatuz barnea hunkitzen digun istorioa. 2018/07/19 - 00:51:01
Urriko urtarrilaren ostean dator
2018/07/19 - 00:51:01
Maria Jesus Intxausti. Habe eta akuilu : "Nagusi baten zeregina ez da aginduak ematea"
2018/07/19 - 00:51:01
Donostian ere kontsumo kooperatiba sortzeko lehen urratsak ematen
“ Donostian kontsumo kooperatiba bat sortzeko eskuak, ideiak, bihotzak … behar ditugu ” zioen kartela iritsi zen nire postontzi elektronikora ekainaren hasieran. Bilera baterako deialdia zen, aipatu helburuari begira interesa duen Donostialdeko jendea elkartzea asmo zuena. Oraindik egitasmo berri honen sortze prozesuan daudela zehaztu digu Joseba Parronek, lehen pauso horietan partaide denak. “ Guk esaten dugu oraindik habiatxoan gaudela ” . Habian, baina habiatik hegan abiatzeko prestaketetan. Antzeko proiektuak eredu Oiartzungo eta Bilboko Labore kooperatibetako lagunek egin zieten lehen proposamena donostiarrei azaroan. “ Haiek aukera ikusten zuten Donostian antzeko proiektua martxan jartzeko, eta batzuei eta besteei deika, lagun talde bat bildu ginen bileratxo bat egin eta elkar ezagutzeko ” dio Parronek. Giza Eskubideen Zinemaldian New Yorkeko Food Coop kooperatibaren inguruko pelikula proiektatu zutela eta Oiartzungo Laborekoak ere han zeudela aprobetxatuz, bertan zegoen jendea bilera ireki batera gonbidatu zuten. Maiatzean egin zuten lehen bilera hura Uliako Mintegiak parkean, eta 30 lagun inguru elkartu zirela eta proiektua sortzeko interesa bazegoela ikusita, urratsak ematen hastea eta hamabostean behin elkartzea erabaki zuten. “ Orain bisitak antolatzen ari gara inguruan ditugun antzeko proiektuak ezagutzeko, pixkanaka definitzen joateko bakoitzak nola ikusiko lukeen Donostiako kontsumo kooperatiba hori ” . Masa kritikoa sortzeko lanean ari dira, proiektua bururaino eramateko jende askoren ekarpena beharko dela aurreikusten baitute. Agroekologikoa, tokikoa eta soziala Hiru ardatz horiek adostu dituzte orain arte. Alegia, etorkizunean Donostian sortuko duten kontsumo kooperatiba horrek produktu agroekologikoak eta tokikoak behar lituzkeela eskaini, eta proiektuak ikuspegi soziala behar lukeela izan. “ Batzuek agian indar gehiago jartzen dute ekologikoan, beste batzuek arlo sozialean … Horretan gaude ” . Amaierako helburua ez ezik kontsumo kooperatiba sortzeko prozesua bera ere garrantzitsua da partaidearen ustez. Ahalik eta modu horizontalenean eta irekienean ari dira, eta orain arte parte hartze zabala eta aberatsa izan da: “ Oso adin tarte zabaleko jendea biltzen gara, 27-28 urtetik 70 urte bitarteraino ” . Presa handirik gabe, pauso txikiak baina seguruak emanez egin nahi dute bidea. “ Prozesua bera gozatu eta horretan sakondu ” . 2018/07/19 - 00:51:01
