Polietika

Polietika artikuluen jarioa

702.000 euro Junkerarentzat

Eusko Jaurlaritzak 702.000 euroko dirulaguntza iragarri du, Kultura eta Etxebizitza Sailen bidez, Kepa Junkeraren proiektuen nazionartekotze lanak egiteko. Gainerako artista guztientzat 230.000 euro partituko dira 2009an. Bidezkoa al da? Zur eta lur, harrituta hartu dut albistea nik. Euskal musika berritzeko eta kanpoan zabaltzeko egitasmo gisa aurkeztu dute Kultura eta Etxebizitza Sailek. Proiektuaren xehetasun gehiago ez dute eman, baina nonbait, Kepa Junkeraren hiru disko eta bere promozioa zein nazioartean zabaltzeko da 702.000 euroko dirutza hori. Ulertzea kostatzen da horrelako laguntza bat, *Euskadiko Soinuak* programaren bidez gainerako euskal musikarien zabalkunderako urtean 230.000 euro baino bideratzen ez direnean. Eta orain artista bakarrari gainerako guztiei batera emandakoa halako hiru emanen zaio, inolako lehiaketa edo deialdi publiko egin gabe. Deigarria da guztiz, Kultura Sailarekin batera dirulaguntzaren kopuru handiena Etxebizitza Sailak jartzea. Kultur jardueren transbertsalitatea begi onez ikusten dudan arren, ulertzen zaila da elkarlan hori artista baten proiektu jakin batera baino ez bideratzea, eta ez euskal musikara, bere osotasunean. Ez da logikoa kultura ikuspegi batetik euskal musika sustatzeko programetara orain arte hain diru gutxi bideratu izan denean, bat-batean, pertsona bakarraren proiektu bati horrelako dirutza bideratzea. Desproportzionatua eta neurrigabea iruditzen zait. Euskal musikak, gainerako diziplinetako sormen lan orok bezala, behar-beharrezkoa du Euskal Herrian zein Euskal Herritik kanpoko bere sustapena, zabalkundea eta promozioa, eta lan hori ezagunak diren artistekin ez ezik, ezezagunak eta hasi berriak direnekin ere egin beharra dago. Politika horiek aurrerantzean diru gehiagoz babestuko direla espero dut. Legebiltzarrean Aralarrek dirulaguntzaren gaineko informazioa eskatu du, eta artista guztiek beren proiektua aurkezteko bidea izan dezatela exijitu du, eta laguntza hori diruz ongi hornitua egon dadila eskatu du. Euskal Kulturaren Plana eta Behatokia abian diren honetan, badirudi kultur politikak ez duela sakoneko aldaketarik. Eta dagoeneko izan du bere eragina neurri honek: Jabier Muguruzak utzi dio aholku batzordeko kide izateari. Izan ere, nork emanen dizkio azalpenak Jabier berari, zein bere anaia Fermini, eta bertze hainbertze musikariri (SA, Berri Txarrak eta bertze aunitz!) euskal musika nazioartekotzen dihardutenean, eurek ez dutela horrelako dirutzetarako eskubiderik? Kaxet kontua ote?  2016/03/15 - 16:05:02

Zer dago soberan?

Zer dago soberan goitiko argazki horretan? Bai, errazena pentsatu duzula? Gizon ttiki hori, ezta? Tira, hori ere bai. Baina deigarria (dagoeneko harritu ez naiz egiten, baina deigarri egiten zaizkit zenbait kontu UPNrekin) egin zait igandeko UPNren bestan Nafarroako toponimiaz egindako erabilera. Begiratu ongi Miguel Sanzen gibeleko irudia. Nafarroako udalerri guztien izenekin osatu zuten irudia, eta horietako batzuk zuriz paratuz osatu Nafarroako mapa. Baina deigarria da izen euskalduna duten herri izen guztiei -Nafarroako Gobernuak berak aspaldian onartu eta darabilen toponimiaren kontra- gaztelaniazko izena erantsi diotela, legezko izenaren kontra. Horrela, hor ageri dira Yanci-Igantzi, Aranaz-Arantza, Echarri Aranaz-Etxarri Aranatz, Imoz-Imotz, Lacunza-Lakuntza... Gibelera pausu nabaria da. UPNk berak onartutako irizpideen kontra egiten duena. Nafarroako toponimia aldatzeko asmotan al da Migueliko? Beldur naiz.  2016/03/15 - 16:05:02

Mikel joan da

Euskal Herriko kantari handienetakoa, euskal kulturaren ikurra, Ez dok amairu hartatik gaur egun arte musikan ezinbertzeko erreferentzia izan den Mikel Laboa gure artetik joan da. Orain bederatzi urte inguru ezagutu nuen Mikel, Beran, kontzertu batean. Kultur Etxea lepo zegoen. Emanaldi izugarria izan zen, ikusgarria. Eta Mikelez hitz onak baino ezin ditut erran. Xaloa. Goxoa. Hurbila. Umila. Hunkigarria. Erraza. Bere otoitzapena gordeko dugu. Baita bere musika ere. Badirudi, halere, Euskal Herriko gazteen artean ez zela hain ezaguna. Radio Euskadin Donostiako EHUko unibertsitateko hainbat ikasleri galdera egin diete ia Mikel Laboa ezagutzen zuten. Gehienek ez zekiten nor zen ere. Bakarren batek ikastolan lanen bat egina zuela bere biografiaz, baina musika ez zuela ezagutzen. Neskaren bat izan da gauza pare bat kanturen titulua aipatu eta haietako bat kantatzeko. Harritu egin naiz zeinen ezagutza eskasa zuten euskal kulturaz. Edo zer ari gara transmititzen? Mikel Laboa ezagutzen ez badute, nor ezagutuko dute? Ez gabiltza ongi. Agur.  2016/03/15 - 16:05:02

Zer da notizia?

Orain dela aste batzuk nire lagun eta alderdikide Oxel Erostarbek, bere ohiko lotsagabekeriz titular aparta oparitu zigun Argia aldizkarian: "Kazetariei ez zaizue interesatzen Aralarrek egiten duen politika". Nik xehetasunen bat sartuko nioke. Batzuetan interes handia pizten dugulako. Orain hamabortz bat egun hauteskundeetara gure proiektua defendituz aurkeztuko ginela erran genuen, eta orduan bai kazetari pila gure egoitzan! Lepo! Gaur, argazki polita egin ahal izan dugu. Tolosa, Zarautz, Deba, Mutriku, Elgeta eta Aretxabaleta UEMAn sartzeko proposamena eginen dugula aurreratu dugu. Baina albisteak ez du nahi genukeen oihartzuna izan. Kazetaririk ez da agertu. Eta ez da lehenbiziko aldia hizkuntza politikako kontuekin kazetariak agertu ere egiten ez zaizkiguna. Nonbait, euskara eta euskara politikak ez dira albiste. Euskarazko komunikabideak ere ez dira etorri! Bihar ikusiko dugu nolako tratamendua ematen dioten, baina hizkuntza politika herri honetako debatean seriotasunez, morborik gabe eta heldutasunez paratzeko gauza izanen al gara inoiz?  2016/03/15 - 16:05:02

Stephani Ainhoa

Stephani Ainhoa jaio dela jakinarazi dit Oscarrek. Eta jakin eta ordu gutira iritsi zait notizia, neskatikoaren argazkiekin batera. Oscar Venezuelako lehengusua da, eta horrek ematen dio balio berezia Stephani Ainhoaren jaiotzaren berri izan dudan moduari. Ordu gutian, lehenago egunak behar zirena eskuartean izateko. Erditzeko une bereko argazkia ere jaso dut! Stephani Ainhoa mundurat etorri den egun berean jakinarazi du Chavezek Venezuelako konstituzioa aldatzeko asmoa hartuko duela berriz ere. Orain bortz urte Venezuelan izan nintzen Chavezen gobernuak herrian eman dituen aitzinpausuak ikusi ahal izan nituen lehenbiziko eskutik, eta Venezuelara ailegatu aitzinetik baino ikuspegi positibogoarekin etorri nintzen bueltan. Orain ordea, Chavezen politikatik gutien gustatzen zaidanaren atarian gaude: kargua bizitza osorako mantendu ahal izateko konstituzioa aldatzea. Akats larria litzateke, funtsean, diktadura batetik hurbil geundekeelako, eta politikan, bizitzako alor guztietan bezala, alternantzia ezinbertzekoa eta derrigorrezkoa delako, osasun demokratikoagatik bada ere. Badakit nire lagun Fabiori ez zaiola gustatuko nire iruzkin hau. Stephani Ainhoaren gurasoei, berriz, gehiago. Stephani Ainhoa eta bere anaia Mikel Xavierrentzat etorkizun hobea litzateke Chavezen sozialismoan oinarritutako Venezuela aske bat, diktadura itxurako agintari baten hilarteko agintaldia baino. Bitartean, Venezuelatik etorri zaizkidan albiste hobeekin gelditzen naiz, neskatoarekin.  2016/03/15 - 16:05:02

Inazio Uria hil du ETAk

Hitzik gabe utzi nau, bertze behin, ETAk. Dena errana dago. Dena dago errateko. Noiz bukatuko da erokeria hau? Gustatu zaidan hau irakurri dut gaur, eta honat ekarri dut: Bizitza bizitza da, handiena; kentzen duenak kentzen du dena Besarkada bat Inazioren familia, lagun eta hurbilekoei.  2016/03/15 - 16:05:02

86 memoria berreskuratu

Espainiako Gerran fusilatutako 86 pertsonen gorpuzkinak topatu dituzte Tuteran, Fustiñanan eta Magallonen (Zaragozan, Espainian). Diario de Noticiasen leitu dut. Aranzadi Zientzia Elkarteak topatu ditu georradarra erabilita. 86 memoria gehiago berreskuratuta. Milaka batzuk falta dira oraindik. Baina instituzioetan ez dago inolako apusturik, inolako politikarik memoria historikoa berreskuratzeko. Bitateko teknikoek laguntza handia ematen dute. Baina bitarteko ekonomikoak ere beharrezkoak dira. Eta horretarako, kontzientziak astintzea, ezinbertzekoa. Fusilatutakoen elkarteek 40 eskari baino gehiago dituzte pilaturik mahai gainean lurperatutakoak bilatzeko. Baina ezin diote erantzun egokirik eman berehalakoan. Isildu nahi dute iragana. Gibelera begiratzea zauriak irekitzea dela diote batzuek. Baina zauriak aspaldi ireki zituzten, eta itxi gabe daude!  2016/03/15 - 16:05:02

Arpa-jotzea; 250 musikari dantzan

Gaurko Berrian nire iritzi artikulu hau argitaratu dute: Agur erran digu Mikel Laboak. Mina eta oinazea nabaritu dugu euskal kulturan, eta musikagintzan, bereziki. Hil ondoren ohikoak diren erranerak aditu ditugu han-hemen egunotan. Baina ezin ukatukoa da Laboa izan zela euskal musikagintzari kanporako ateak zabaldu zizkiona. Bere ekarpena handia, zabala, arriskatua, esperimentala, irudimentsua izan da. Berak utzi gaitu, baina bere musika utzi digu. Eta musika egiteko modu bat. Artista izateko modu bat. Euskal Herritik kanpo jarduteko bidea ez da inoiz erraza izan. Laboak irekitako bideari jarraitu diote hainbatek, gerora ere. Eta gehienetan, bide hori bakarka egin behar izan dute. Norberak bere sakelatik dirua paratuz anitzetan, arriskuak hartuz, bakardadeari aurre eginez. Norberaren ilusioa eta musika ia-ia bidaide bakarrak izan direla. Euskal instituzioek ez dute orain arte musika nazioartera zabaltzeko egitasmo handirik abian paratu. Ez musika, ez gainerako arte espresioak ere. Bertzeak bertze, Euskal Herriko instituzioetako kultura sailetan sormenak ez duelako lekurik. Ikusi bertzerik ez dago aurrekontuetan ikuskari handiek zenbateko zatia daramaten sormenaren ondoan. Eta hor dago arazoaren oinarri nagusia. Euskadiko Soinuak programa izan da sortzaileak nazioartekotzeko egitasmo bakanetakoa. Baina ez da apustu argirik egin. 227.065 euro bideratuko ditu musikarien artean partitzeko 2008an egitasmo horrek, eta 230.000 euro daude aurreikusiak 2009ko Jaurlaritzaren aurrekontu egitasmoan. Eta sormeneko gainerako atalak nazioartean zabaltzeko ere ez dira oparoegiak: 120.000 euro ikus-entzunezkoak zabaltzeko; 26.500 ikus-entzunezkoen lan-poltsetarako; 144.650 antzerki zabalkunderako; 85.000 arte-galeriei... Gainerako instituzioetako zenbakiak are makalagoak dira, eta gehienetan, nazioartekotze politiketarako ez dago diru-partida propiorik. Etxepare Institutua ere noizbait iritsiko omen da, eta ekinen dio bere lanari. Espero dezagun azpiegitura soila mantentzeko baino, euskal kulturaren zirkuituak nazioartean zabaltzeko baliagarri izatea. Euskal kulturaren zabalkundea ezin da arte diziplina bakar batekin egin, eta are gutiago artista bakarrarekin. Euskal kultura anitza eta zabala den neurrian, zabalkundeak ere horren isla izan behar du. Eta azaroko egun hotz baten, hotz utzi gaituzte Javier Madrazok eta Miren Azkaratek. 702.000 euroko laguntza iragarri dute Kepa Junkeraren proiektu baterako. Inolako lehiaketarik gabe. Aurrekontuetan bildu gabe. Bi departamentuk parte hartu dute egitasmoan. Kultura Sailak 230.000 euro bideratuko du egitasmorako, eta Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak gainerako 472.000 euroak. Alegia, Euskadiko Soinuak programaren halako hiru! Ez zait gaizki iruditzen Kepa Junkerari laguntza ematea. Inondik ere. Alderantziz. Baina nekez justifika daiteke musikari jakin bati gainerako guztien artean deialdi irekian banatuko zaien kopuru hirukoiztea. Nahiz hiru urterako egitasmoa izan. Desproportzioa bistakoa da. Berdintasun printzipioa apurtu egin da. Eta Kultura Sailaren hanka-sartzea gehiago larriagotzeko, Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Sailak ginga paratu dio pastelari. Lankidetza, interkulturalitatea, kultur aniztasuna... proiektu bakarrarekin landu daitekeela erran nahi izan digute! Eta aniztasuna gaztelaniaz kantatu ohi duten musikariak euskaraz aditzea dela sinestarazi nahi digute. Zoriontzekoa da Azkaratek eta Madrazok kultura jarduerak transbertsalitatez lantzea, bi departamentuek kultura zabaltzeko programak elkarrekin lantzea. Zoritxarrez, gutiegi egiten da hori gure administrazioetan. Baina behin eginen, eta hain baldar egin behar! Ez da logikoa kultura ikuspegi batetik, euskal musika sustatzeko programetara orain arte hain diru gutxi bideratu izan denean, bat-batean pertsona bakarraren proiektu bati horrelako dirutza bideratzea. Desproportzionatua eta neurrigabea da. Eta are kezkagarriagoa, bertze anitzek baino erraztasun gehiago dituenean nazioartekotze lana egiteko, duen ibilbideagatik, duen izenagatik. Jaurlaritzatik erantzun dute, laguntza honek ez duela eraginik izanen Euskadiko Soinuak programan. Bertzelako diru-partida dela hau. Ez duela eraginik izanen gainerako musikariengan. Horixe behar genuen, programaren dirua ere musikari bakar bati ematea! Euskal musikak, gainerako diziplinetako sormen lan orok bezala, behar-beharrezkoa du Euskal Herrian zein Euskal Herritik kanpoko bere sustapena, zabalkundea eta promozioa, eta lan hori ezagunak diren artistekin ez ezik, ezezagunak eta hasi berriak direnekin ere egin beharra dago. Sormen lana bultzatzea ezinbertzekoa da edozein kultur politiketan. Ulergaitza da nola duen aurrekontuetan hain pisu ttikia sormenak, bertako artisten lanak; eta aldiz, zeinen erraz egiten den apustu Guggenheim berri, orkestra sinfoniko, azpiegitura handi, AC-DCren eta antzekoen ikuskari erraldoi eta gisako bertze adierazpenekin. Ezaguna da artistak eta agintariak sekula ez direla ongi moldatu, nagusiki bigarrenek lehenengoekiko duten beldurragatik. Euskal Herriko kulturak, eta euskarazko kulturak, sormen lanak, laguntza duinak behar dituzte. Benetako apustua egin. Zergatik da posible orkestra sinfoniko batean ia zortzi milioi euro inbertitzea, eta aldiz, gainerako musikarientzat 230.000 euro bideratzea? 250 musikaritik goitik administrazioaren arpa-jotzea ez dute ulertu. 702.000 euro horiek dantzan paratu dute euskal musikagintza, eta kulturgintza, oro har. Batzuk asaldatu gara. Baina betiko moduan, kulturako jendeek politikaz deus guti dakigu.  2016/03/15 - 16:05:02

Gora Erreala! Gora iruzurra!

Goooolllll!!!!!!! 20 milioi euroko iruzurra egin omen dio Errealak Gipuzkoako Diputazioari, BEZ zergaren bidez. Hori da gola! Eta noiz arte segituko dute instituzioek Zubietako zelaiak egiteko lur-eremua oparitzen, urtean 2 milioi euroko laguntza ematen... Badiolaren taldeari?! Gipuzkoako futbol taldeei dirua zuzenean eman beharrean zergatik onartzen da Errealari eman, eta hau izan dadila dirua banatuko (ez) duena? Ardurak eskatu beharko zaizkie instituzioei! eta gainerako futbol taldeei? Bizkaia publizitatea Athleticen kamisetan, Reyno de Navarra estadioaren izena... Mundua borobila omen! Bai, baloi bat bezalakoa! Tapia eta Leturiak kantatu zuten: Burutxo bat belar hotzaren gainean, ala! burutxo bat belar hotzaren gainean, ala! Erreglamentuzko hogeita bi baloi, irribarrez, lepogainean baloi danak burutxoaren atzetik doaz, ailegatuta bidaltzeko, ostikoz joaz. Aidean doa burua, txuta kopetean eta gol! uouooo eromen katartikoa, baloiak oihuka eta gol! uouooo hori dek gola! ­ hori dek gola! como mola! Sarrera bat eta joko etenaldi baten, buru kozkorra hasi da belarra jaten. ala ostikoa! ahoan berriro, masailean, belarrondoan ostikoa eta estadio guztia oihu ostikoa... baina zeinek egin du oihu? Halako baten burua negarrez hasi da, baina oh... uouooo pitxitxiaren botari hozka egin dio, baina oh... uouooo pitxitxiak takoiekin kokotza urratu, baina oh... uouooo eskuekin hartu eta begia zapaldu, baina oh... uouoo penalty! penalty!  2016/03/15 - 16:05:02

Nik ulertu dut

Irati Jimenezek astero Berrian argitaratzen duen zutabea aunitz gustatu zait gaur. Eta horregatik, nire blogean sartzea pentsatu dut. Berak ez omen du ulertzen. Nik, ordea, bere zutabea hagitz ongi ulertu dut. Argi solastatu da. Ulertzeko moduan. Esker mila, Irati. Ez dut ulertzen · Irati Jimenez Aurrez beste hainbatetan bezala, Azpeitian ere karta zikinekin jokatu zuten zapalkuntzatik libratu nahi nautenek (euskalduna naiz, beraz, neu salbatu nahi naute, ezta?). Nik utzi diet postontzian gutuna, «mesedez ez ni askatu». Deitu diegu denon artean telefonoz, «ez, benetan, edozein borrokatan ari zaretela ere, jakin ezazue ez dela gurea». Telegrama bidali diegu, «honaino STOP odolaren logika higuingarria zaigu STOP». Emailez jakinarazi diegu giza eskubideak edo direla edo ez direla, erdibide gutxi horretan; ez dagoela karta jokora doan 70etik gorako gizona tiroz jotzea zentzuzko egingo duen aberririk eta baldin badago, ni neu behintzat, ez naizela halako aberriko hiritar. Aitaren etxea defenditzen ari badira, psikoanalista behar dute eta aitarekiko edipoa gainditu, halakorik eskatzen duen aitak ez baitu izena merezi. Esan diet. Esan zaie. Alferrik. Entzun nahi ez dutena esaten dien herritar bakoitza traidore moduan seinalatu eta ustez beste ezer baino gehiago maite duten herritik botatzen dute. Bat gutxiago herrian baina gu oraindik herriaren hobe beharrez gabiltza. (???) Antza denez, ez dute posta irakurtzen, ez dute errealitatearen emaila jasotzen, ez dute ustez defenditzen dituztenen mezua ulertzen. Beharbada beste dei baten zain ari dira, beste email bat irekiko lukete, beste gutun batetan irakurriko balute birritan pentsatuko lukete. Ez dakit. Emaitzarik ematen ez dieten itsutasunean ari dira, minik baino ekartzen ez digun negargarritasunean. Ez dut ulertzen.  2016/03/15 - 16:05:02