Zientzia eta teknologia
Zientzia eta teknologia kontuez informatzen dutenak
EHUren Euskal Hizkuntzalaritza eta Filologia Masterrean izena emateko epea
Sustatu.eus - Aktualitatea 2025/03/04 - 13:54:02
Euskaltelek ere men egiten dio LaLigari, bere bezeroei euskal zerbitzuetara bidea moztuz
Sustatu.eus - Aktualitatea 2025/03/04 - 11:30:02
Vesubioren erupzioak garun bat kristalizatu zuela frogatu dute
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna kontserbatuta zegoela, ordura arte ezagutzen ez zuten modu batean, krista ... Zientzia.eus ataria 2025/03/04 - 08:51:21
Starship ontziaren 8. test jaurtiketa gaur gauerdian
Sustatu.eus - Aktualitatea 2025/03/03 - 17:56:01
Mitoa ala zientzia: Garunaren eta gorputzaren heldutasuna adin berean lortzen da?
Gazteek sexu heldutasuna pubertaroan lortzen dute, eta 17 eta 21 urte bitarte dituztenerako fisikoki helduak direla esan dezakegu. Baina ez da gauza bera gertatzen garunaren garapenarekin. Izan ere, burmuinaren garapena ez da amaitzen 25 edo 30 urte bete arte. Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 15:05:02
Aitziber Agirre: âGazteei bizitza duinago bat emateko eraldaketa izan nahi du
Zurrunbiloakâ
Gazteen osasun mentala arazo globala bihurtu da, denoi eragiten diguna, eta adituek ere argi dute gaiari adarretatik heldu behar zaiola. Horixe da Elhuyarrek Danobatgroup-en laguntzaz martxan jarri duen Zurrunbiloa proiektuaren helburua: gazteen osasun mentala erdigunera ekartzea, hausnartzea, diagnosia egitea eta aurrera egiteko erremintak ematea. Aitziber Agirre Ruiz de Arkaute Elhuyarreko kidea da proiektuaren arduraduna. Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 15:05:02
Suizidioaz hitz egin daiteke
Zurrunbiloa proiektuan Elhuyarrek ekoitzi dituen ikusentzunezkoen laginak ekarri ditugu gurera. Autolesioek eta suzidio saiakerek gora egin dute gazteen artean. Horiek prebenitzeko, gazteek duten min emozionalari erreparatzea eta epaitu gabe, suizidioaz hitz egitea gakoetako batzuk direla dio Jon GarcÃa Ormaza psikiatrak. Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 15:05:02
Erdalduntze makina martxan da
Sustatu.eus - Aktualitatea 2025/03/03 - 10:35:01
Norteko Ferrokarrilla (2025-02-28)
Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 10:16:01
Norteko Ferrokarrilla - Mekanika kuantikoaren jaiotza zurrunbilotsua
Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 10:16:01
Norteko Ferrokarrilla - Jaione Auzmendi eta garunaren ikerketa
Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 10:16:01
Down sindromea eragiten duen kromosoma gehigarria ezabatzea lortu dute laborategiko
zeluletan
Down sindromea eragiten duen 21. kromosomaren kopia gehigarria ezabatzea lortu dute ikertzaile japoniar batzuek laborategiko giza zeluletan. Erabilera klinikotik urrun dagoen arren, sindrome hori tratatzeko aukera berri bat ireki du esperimentu honek. PNAS Nexus aldizkarian eman dute argitaratu dute ikerketa . Down sindromeak 700 jaiotzatik bati ... Zientzia.eus ataria 2025/03/03 - 10:16:01
Euskara hizkuntza-eredu handietan eta txatbotetan bidea eginez
Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Autismoak
Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa. Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Kentzetik gehitzera: metalak metatzen
Historian zehar, fabrikazio-teknologiak eta industria, oro har, garatzen joan dira, gaur egun mundu mailan metalen industriaren zutabe nagusiak diren galdaketa-, konformazio- eta mekanizazio-teknologietara iritsi arte. Azken urteetako aurrerapen teknologikoei esker, fabrikazio-teknologia berritzaile bat gaineratu behar zaio zerrenda horri: fabrikazio gehigarria. Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Zientzia modernoaren oinarrizko zutabea
Azken mendean, mekanika kuantikoak sakon eraldatu du gure ingurua ulertzeko dugun modua. Fisika klasikoak fenomeno atomikoak azaltzeko zituen zailtasunei erantzuteko ahalegin gisa jaio, eta berehala loratu zen, eta materiaren eta energiaren portaera arautzen duen esparru teoriko sofistikatu bat sortu zuen. Werner Heisenberg fisikari alemaniar gazte ... Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Mekanika kuantikoaren lehen oinarrien 100. urteurrena
2025ean, ehun urte betetzen dira mekanika kuantikoaren lehen oinarriak proposatu zirenetik. Efemeride horren harira, UNESCOk Zientzia eta Teknologia Kuantikoen Nazioarteko Urtea izendatu du aurtengoa, teoria kuantikoak eta handik eratorritako teknologiek duten garrantzia gizarteratzeko. Helburu horrekin, Elhuyar aldizkariak galdera zehatzak egin ... Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Kimika kuantikoa, mekanika kuantikoaren ondorio nagusietako bat
XIX. mendean topatutako zenbait fenomeno, hala nola gorputz beltzaren erradiazioa edo espektro atomikoak, ezin zituen azaldu Newtonen legeen eta Maxwellen elektromagnetismoaren legeen arabera eratutako mekanika klasikoak. Horren harira, gaur egun mekanika kuantiko gisa ezagutzen duguna osatzeari ekin zioten. Prozesu hartan, mugarri garrantzitsu bat ... Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Lineo eta taxonomia: mugarri bat zientziaren historian
Karlos Lineok naturaren izaki guztiak antolatzeko ahaleginetan eman zuen bizitza osoa. Suediar naturalista handi honek ez zituen animalia- eta landare-espezieak bakarrik izendatu. Mineralak eta beste anitz gauza ere sailkatu zituen, ustezko giza arrazak barne. Aurreiritziak aurreiritzi, beti latinez, gaurko biologiaren adar guztietan erabiltzen den taxonomiaren eta primatologiaren sortzailea izan zen. Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
Sophie Kowalevskiren zorion handiegia
Hemezortzi urterekin, Sophiek oso garbi zuen: ezkondu egingo zen. Ez zuen senargaia maite, baina hori gutxienekoa zen. Bazekien hori zela bere adineko emakume batek egin behar zuena eta hori zela, halaber, bere ametsa betetzeko biderik zuzenena. Ezkontza bezperan, txikitako oroitzapenak etorri zitzaizkion. Eta sentipen bat, oraindik ere bizi-biz ... Zientzia.eus ataria 2025/03/01 - 08:04:17
