Amatiño

Heisenbergek baleki…

Heisenberg (1) fisikari alemaniarra izan zen teoria kuantikoaren ziurgabetasun printzipioa ezarri zuena. Stephens (2) dramaturgo ingelesa giza-harremanen ziurgabetasunaz antzerki-lana burutu zuena eta Bernués (3) ekoizle donostiarra, berriz, euskal eszenara ekarri duena. Teoria kuantikoarekin hasi eta euskal antzerkian amaitzea da, behar bada, ziurgabetasun horren eredu adierazgarrietakoa.  2025/03/02 - 16:39:20

Bertsolari handi biren erreportaje beranta

Erreportajearen definizioetako bat baldin bada kazetari-lan dokumentatua eta planifikatua izatea, Pako Aristiren “Uztapide eta Xalbador. Bi adiskide mugaz gaindi” (Erein 2024) delakoa erreportajea da, bete-betean.  2025/02/27 - 12:46:21

Dantzan egiten zuen Herria

Ez da erraza Herri osoa esaldi bakarraz definitzea. Galdetuz gero, Joxemiel Barandiaranek (etnia), Adrian Zelaiak (lege zaharrak) edo Koldo Mitxelenak (hizkuntza) erantzun ezberdina emango lukete ziur aski. Voltaire idazle eta filosofo frantsesaren adierazpena bestelakoa izan zen (1768): “Euskal Herria Pirinioen oinetan dantza egiten duen herria da”.  2025/02/24 - 02:43:03

EiTBk antenarik gabe emititu zuen eguna

Gaur 40 urte, 1985eko otsailaren 19an, Euskal Telebistan zuzendaritza-arduraren bat genuen guztiok bilduak ginen goizeko 9etatik. Ordu erdi eskas geroago, Jon Aurre sare-arduraduna bilera-gelan sartu zen arineketan eta zeharo urduri bota: “Oizmendiko antena barik geratu gara. Ez dago!”  2025/02/19 - 20:47:17

Gurs, camp des basques

Honela deritza frantziar administrazio publikoak, 1939an Espaniatik ihesi joandako errepublikarrak biltzeko, Biarnoko Gurs hirian eraikitako kontzentrazio-eremuari. Besteak beste, hasierako lehen ia 19.000 iheslarietatik heren bat baino gehiago euskaldunak zirelako (1) eta, gainera, Ospitalepetik (Zuberoa) bost kilometrora baino ez dagoelako Gurs, mugaz muga.  2025/02/15 - 15:04:03

"Sakamantekasa", lautadako mamua

David Pérez Sañudo zuzendaria Sakamantekasaren istorioa filmatzen ari (1) den bitartean, Xabier Montoiak kaleratu du “Lautadako mamua” (Elkar, 2024) nobela laburra. Biak ala biak, Juan Diaz de Garaio hiltzaile eta bortxatzaile arabarra izan zenaren bizitzaz eta sailean burutu zituen erailketez.  2025/02/13 - 11:22:51

“The Brutalist”, arkitektura-artearen garaipena

Hamabost minutuko atsedena tarteko, balirudike lau orduko eserialdiak luzeegi suertatu behar duela, baina ez da, inondik ere, horrelakorik gertatzen. Hasi eta buka, aspergaitz egokitzen da une oro. Bestelako zertzelada guztien gainetik, horra “The Brutalist” filmaren meritua eta merituari datxekion sekretua.  2025/02/12 - 00:00:00

Alde egiteko eskubidea. Bai, baina.

Aran haranak 11.000 inguru biztanle ditu, zeinetatik erdiak Vielha hiriburuan bizi diren. Eta badu Kataluniako Autonomia Estatuaren arabera, edonork ez duena: “Bere etorkizuna erabakitzeko eskubidea”.  2025/02/12 - 00:00:00

“Patxo” Belaustegigoitia Parisko eraikinaren erosleetakoa

Eusko Jaurlaritzaren egoitza paristarra dela eta ez dela, zer ez ote den esan azken egunotan! Hala ere, batek daki Marceau hiribideko eraikina erosi zuenak, Eusko Alderdi Jeltzalearen izenean ala Eusko Jaurlaritzarenean erosi ote zuen, baina badirudi inork ez duela zalantzan jartzen Francisco Belaustegigoitia Landaluze izan zela diru-biltzaileetakoa eta harrigarria, berriz, inork hartaz ezer ez esatea.  2025/02/12 - 00:00:00

Lotsa

“Ez jatak gustau…”, “neri be ez…” Hauxe izan zen, hitzez hitz, kinta beretsuko bi zaharron jarduna, Coliseo atarian, “Itoiz udako sesioak” dokumentala ikusi ostean. Baina, itxura denez, inguruko giroari jaramonik eginez gero, zaharrenetakoak baino ez ginen izan, gustura atera ez ginen bakarrak.  2025/02/12 - 00:00:00

Nabigatu euskaraz