Karrajua blogak
Karrajua.org euskaltegien eta helduen euskalduntzearen inguruko gunea da. Mundu honetaz jarduteko plaza eta internetek ematen dituen aukerak esperimentatzeko gune irekia besterik ez du izan nahi.
Lorem ipsum
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit, sed diam nonummy nibh euismod tincidunt ut laoreet dolore magna aliquam erat volutpat. Ut wisi enim ad minim veniam, quis nostrud exerci tation ullamcorper suscipit lobortis nisl ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis autem vel eum iriure dolor in hendrerit in vulputate velit esse molestie consequat, vel illum dolore eu feugiat nulla facilisis at vero eros et accumsan et iusto odio dignissim qui blandit praesent luptatum zzril delenit augue duis dolore te feugait nulla facilisi. Expetenda tincidunt in sed, ex partem placerat sea, porro commodo ex eam. His putant aeterno interesset at. Usu ea mundi tincidunt, omnium virtute aliquando ius ex. Ea aperiri sententiae duo. Usu nullam dolorum quaestio ei, sit vidit facilisis ea. Per ne impedit iracundia neglegentur. Consetetur neglegentur eum ut, vis animal legimus inimicus id. His audiam deserunt in, eum ubique voluptatibus te. In reque dicta usu. Ne rebum dissentiet eam, vim omnis deseruisse id. Ullum deleniti vituperata at quo, insolens complectitur te eos, ea pri dico munere propriae. Vel ferri facilis ut, qui paulo ridens praesent ad. Possim alterum qui cu. Accusamus consulatu ius te, cu decore soleat appareat usu. Est ei erat mucius quaeque. Ei his quas phaedrum, efficiantur mediocritatem ne sed, hinc oratio blandit ei sed. Blandit gloriatur eam et. Brute noluisse per et, verear disputando neglegentur at quo. Sea quem legere ei, unum soluta ne duo. Ludus complectitur quo te, ut vide autem homero pro. Vis id minim dicant sensibus. Pri aliquip conclusionemque ad, ad malis evertitur torquatos his. Has ei solum harum reprimique, id illum saperet tractatos his. Ei omnis soleat antiopam quo. Ad augue inani postulant mel, mel ea qualisque forensibus. Lorem salutandi eu mea, eam in soleat iriure assentior. Tamquam lobortis id qui. Ea sanctus democritum mei, per eu alterum electram adversarium. Ea vix probo dicta iuvaret, posse epicurei suavitate eam an, nam et vidit menandri. Ut his accusata petentium. 2017/02/20 - 01:33:02
Gramatikak hiztuna itotzen duenean
Hona ekarri nahi dudan eztabaida galdera sinple bat eginez has daiteke: hizkuntza bat zerk osatzen du, hiztunak bere eguneroko jardunaren bitartez ala hizkuntzaren arau gramatikalek? Eta erantzuna, gehienentzat, sinplea eta argia da segur aski: hizkuntza hiztunek etengabe eraikitzen duten errealitatea da lehenik, eta era analitiko batean -edo zientifiko batean, nahi bada- aztertzen eta jasotzen den arau eta ezaugarri multzo bat bigarrenik. Baina, hain ebidentea dirudien hori -edo agian ez?- askotan ez da errealitatearekin bat etortzen. Are gehiago irakasleon jardunari erreparatzen badiogu: zenbatetan ez ote gara itsutu gramatikarekin? Zenbatetan jarri dugu gramatika hiztunaren aurretik? Argi dago, ikaslegoaren gehiengoarentzat euskalduntzeko ezinbesteko tresna da gramatika, ez dut hori ukatu nahi. Ni ez naiz horietaz ari, ni jada euskaldunak direnez ari naiz: nork ez du izan inoiz hiztun “ peto ” bat -dela trebetasunen bat hobetzeko, hiztegian sakontzeko, euskaraz gai “ berriez ” hitz egiteko, jendea ezagutzeko...- euskaltegira hurbildutakoa? Eta zenbatetan jarri izan zaie euren hizkera ezbaian, adibidez, “ zergatik... ” erantzuten dutenean? Ez ote da hori tresna (gramatika) helburu (hizkuntza, hiztunen eraikuntza behar lukeena) bilakatzea? Ez ote da garbizalekeria bigun batean erortzea? Jakina, ez da erraza mugak non diren zehaztea: zein da hiztun egokia? Hiztun “ petoak ” , hau da, normalean euskaraz mintzo ohi diren guztiak hiztun egokiak dira? Norbaitek esan lezake, eta arrazoi osoz, ezetz. Baina, era berean, gramatikaren sakralizazioan erori nahi ez badugu, ezezkoa beharko luke honako galderaren erantzunak ere: gramatika arau guztiak ez betetzeagatik hiztun kaxkarrak dira? Zein dago zeinen zerbitzura? Badakit, erantzunak baino gehiago galderak ekarri ditut hona. Baina, hain zuzen ere, uste dut horixe dela beharrezkoena: hausnarketa eta eztabaida, gramatikaren eta hiztunen errealitatearen arteko oreka zaila egoki kudeatzeko, iparra ez galtzeko, hiztun “ petoak ” ez uxatzeko -frustrazioagatik ( “ nirea ez da euskara ” ) edo mesfidantzagatik ( “ egun darabiltena ez da euskara ” ). Azken batean, ahalik eta jende gehien euskarara hurbiltzeko. 2013/04/10 - 11:19:05
XXI. mendeko ikaslea
2013/02/28 - 19:15:02
Helduen euskalduntzea amaitzeko tentazioa
2012/10/07 - 20:59:01
Iñaki Uribe HABEko Zuzendariari gutun irekia
2012/03/30 - 09:04:05
Kazetarien gremioari
2012/03/25 - 19:00:04
Kazetariaren gremioari
Lehengo egunean urtetik urtera topatzen duzun senide horietako batekin juntatu nintzen, eta badakizue, halakoetan norberaren bizimodua, umeak, lana eta abarren partea elkarri ematea izaten da ohitura. Umea dauka senideak, hamar urte ingurukoa, eta jakinda ni zertan nabilen " umea euskaltegian daukagu, HABEra joaten da " kontatu zidan. Umearen adina jakinda eta euskaltegiaren jabea entzunda " HABEra? Nora ba? " galdetuko nuela suposatuko duzue. Alderdi politiko baten egoitzaren izena izan zen erantzuna. Umeei klaseak ematen dizkien euskaltegi edo akademia modukoa dago bertan. Bilbo inguruan behintzat aspaldian dira ezagunak alderdi horren ingurumarian antolatzen diren euskara-klaseak. Suposatuko duzue gaizki ulertua argitzen saiatuko nintzela: " Ez, hori ez da HABE " , " Hori X da " , " HABEk helduen klaseak kudeatzen ditu, 16 urtetik gorakoak " , " Horiek ez daukate zer ikusirik HABErekin orduan " , eta " gainera, HABEk ez dauka euskaltegirik " , " euskaltegi asko daude, baina HABErenak ez " , " HABEk diru-laguntzak kudeatzen ditu eta horrela, Gasteizko gobernuaren erakunde bat da, baina eurek ez dute klaserik ematen " , " euskaltegi publikoak eta pribatuak daude, HABEk batzuk homologatzen ditu, gureak, AEKrenak adibidez " , " Nik AEKn egiten dut lan, baina beste " enpresa " batzuk daude, hemen inguruan X, Y eta Z dauzkazu adibidez " eta abar. Senideak baiezko keinua egin eta ulertu zuela ulertarazi zidan, pertsona ikasia da eta ez nuen dudarik egin. Gure mundu honi arreta handirik ez dio ematen eta segurutik euskaltegien eta oro har euskararen irakaskuntzaren inguruko topiko zabalekin geratuta egon da, hainbat eta hainbat bezala. Onartu beharra dago agian helduen euskalduntzearen ingurumari osoan ez diogula arreta eta ahalegin berezirik eman izan geure who's who hori herritarren eremu zabalenera hedatzeari, edo ez dugula asmatu behinik behin. Baina ez da erraza izango gure asmoekin, lanarekin edo hizkuntzarekin interes edo erlazio hurbilik ez duten askok eta askok horretaz jabetzea eta arreta ematea bestalde. Okerragoa da berriz guretik gertuago dauden, eta gure berri izan eta ematearen ardura duten kolektibo batengandik honelakoak etortzea: Aste honetan berton jasoak bi hauek: Klase gehienak eguerditan izaten dira HABE eta AEK-ko euskaltegietan Bilboko dendariak bezeroari begira (Argia) HABEko euskaltegietan, ikasleen laurdenek 16-20 urte dituzte Kasu honetan HABE ko eta HABE ren arteko ñabarduraz konturatuta idatzi du kazetariak agian, baina edonola ere anbiguotasuna geratu dela esango nuke. Bide batez, Zelaa sailburuak galdera horri erantzundakoak ez du argitzen lagunduko, ez: Edo segitu nahi dutela, edo hobetu. 400.000 ikasleri buruz ari gara, eta HABEra joaten direnak proportzio txikia dira. Gure sisteman ondo funtzionatzen du euskarak. Ez dira lehenengo kasuak izan. Duela gutxi Twitter-en oharra egin zuen @jozulin-ek Argiaren erreportaje honetan irakurritakoaren harira. Eta aspaldiago, duela ia lau urte, hemen berton bota genituen batzuk Radio Euskadin entzundako batzuen ondorioz. Euskal Herriko kazetariekin ez dut senide batzuekin bezala urtetik urtera jesarri, kafea hartu eta berriketan jarduteko zorte hori, baina bazkalostean familia artean eman nituen azalpen horiek guztiak kazetarien eta komunikatzaileen gremioarekin ere konpartituko ditut hemen plazer handiarekin. Argazkia: Titulu barik . Egilea: hitzak_soberan . Lizentzia . 2012/03/25 - 17:06:06
Ikasleen ikastaroak hornitzen
2012/03/24 - 00:43:07
Dekretuak eta ebazpenak
Hiztegi juridikoa praktikatzen eta ikasten da gure sektorean aspaldian: ebazpena, xedapena, dekretua ... Urtero halako pare baten edo gehiagoren pentsuan ibiltzen gara hain zuzen ere, ohikoak izaten direnak (diru-laguntzak, azterketak...). Lantzean behin zerbait berria dakarren baten bat edo dena hankaz gora ipintzen duenik ere izaten da ordea. Eta etorri dira halakoak azkenotan: Martxoaren 2an otsailaren 13ko bat etorri zitzaigun (hiztegi juridikoa ikasten gabiltza, baina denbora-paradoxa juridikoen jabe izateak goragoko maila bat eskatzen du). Urterokoa, HABEren azterketak nolakoak izango diren arautzen dituen ebazpena. Nobedadea han: ulermena eta irakurmena neurtzen dituzten probak euskaltegian bertan egingo direla-edo dio ebazpenak. Interpretazioak, nahasteak eta saltsak ekarri ditu honek hasiera batean. Gerora neurriarekin pozik agertu dira euskaltegi batzuk . Euskaltegien lanaren eta gaitasunaren onarpena da haien iritziz. Beste euskaltegiek ez dute oraingoz iritzirik plazaratu honetaz. Ahots kritikoren bat entzun da ordea, eta interesgarria izan daiteke argudio eta jarrera desberdinak entzun-irakurtzea agian. Nik neuk ez dut uste neurri honek berez aparteko ezer dakarrenik. Orain arte ekarri behar zuenetik aparte. Beste kontu bat da azterketak, zertifikazioak eta kristo hori guztia nola ari den gure jarduna baldintzatzen. Agian hor dago gakoa, ez probak euskaltegian, BECen edo San Mamesen egiten diren. Bigarren bat ere etorri da. Ez dut honen erreferentzia juridikorik aurkitu, HABEren mezu telegrafiko bat baizik. 2012 urtearen barruan ez da egongo dirulaguntza-deialdirik, Eusko Legebiltzarrak onartutako aurrekontuetan ez baita horrelakorik jasotzen. 2013an HABEk dirulaguntza-deialdi hauek berreskuratzeko ahalegina egingo du. 2013ko aurrekontuetan aztertuko da 2012an HABEren mailaren bat gainditzen duten ikasleek dagokien dirulaguntza eskatzeko aukera izatea. Bai, aurten euskaltegian ikasten dutenek ez dute matrikulan ordaindutakoa konpentsatuko dien diru-laguntzarik jasoko HABEtik. Matrikulan gastatutakoa hortxe joan da, gainditu zein gainditu ez. Euskaltegi pribatuek zerbait esan dute honetaz, hala jaso dute lehen ekarri dudan albistean . Deigarria egiten zait, euskara ikastea garestiagoa izango da, eta ez da apenas ezer esan honetaz. Eta esango nuke euskara ikasi nahi duenarentzat oztopo eta faena handiagoa dela hau aurreko guztia baino. Faena ederra. Proben eta azterketen basoko arbolen artean galdu da hau nonbait. Edo euskalgintzari oro har aplikatu zaizkion murrizketen basoan beste arbola bat baino ez da izan, baina ez garrantzi gutxiagokoa. Eta gaur etorri zaigu hirugarrena . Aspaldian iragarritako filmaren estreinaldia: hezkuntza sisteman euskaraz ikasitakoei euskara agiria konbalidatzeko dekretua iragarri dute Zelaak eta Urgelle-ek. Apirilaren 3an jarriko da indarrean eta 2008ko apiriletik aurrera ikasketak burututakoei aplikatuko zaie. Iragarrita aspaldian, eta polemika ere ugari ekarri du, euskalgintzan oro har. Kontrako argudioen artean bat nagusitu dela esango nuke: hezkuntza-sistemak une honetan ez du ikasleen euskara maila egokia bermatzen, ez ikasketa ertainetan ez unibertsitatean. Euskaltegien aldetik mehatxu modura ikusten da gehien bat. Agiria automatikoki eskuratuko duten pertsona horiek guztiek ez dute euren euskara maila hobetzeko euskaltegietara jo beharko, eta horrek ikasleen galera ekar dezake. Honen harira interesgarriak IKAko Jon Zabala eta Mailu Lasateren hitz hauek, Argiako erreportaia honetan jasotakoak. Bost urtean %30eko ikasle galera izango dugula. Plan estrategikoak dio hori, EAEko euskaltegiez ari dela. Zerk eragingo du jaitsiera? Besteak beste, dekretu zirriborro honek, hau da, hainbat lagun agiriak aurkeztetik salbuesteak. Bestalde, hor da beti krisia. Ekonomia. Gure galdera zera da: %30eko galera izango omen dugu ikasleetan. Hori horrela gertatuko da, ala hori gerta dadin bideak jarriko dira? Azken finean, egiten den hizkuntza politikaren gorabeheran dago hori HABEren plan estrategikoak berak kontsideratu du %30eko galera bat horren arabera beraz. Arrazoien artean dekretu hau, baina duda barik, diru-laguntzak kentzeak ere izango du pisua. Eta horri beste hainbat faktore gehitu: krisia bera, euskara ikastearekin pertsona nabarmen batzuek erakusten duten jarrera , hizkuntza-eskakizuna behar duten lanpostuen eskaintzen murrizketa (administrazioan gehien bat)... eta enparauak. Hain beltza dator? Euskaltegietan noraino igarriko dugu? Noiz? Prospektiba ariketak egiten hasi behar da nonbait, baina hileta jotzen abilak izaten gara eta ezkortasuna nagusituko den susmoa daukat. Baikortasunari atea ireki guran, badira mehatxuak azken batean aukerak direla diotenak, edo horrela euskara benetan ikasi nahi duenak ikasiko duela pentsatzen duenik ere bai. Baliteke, baina aukerak aurkitzen jakin egin behar da batetik, eta bestetik ez dakit euskara ikastea " benetan " nahi dutenengana soilik eramanda inoiz euskara nahi dugun lekura eramango genukeen, horrez gain ikasi nahi duten horiek " ahal " ere izan behar dute, eta ez dute hain erraza izango. Ez dakit zer gertatuko den, baina nola edo hala gertatuta gertatzen den hori traumatikoa izatea erraza da une honetan. Hau guztia EAEri dagokiola noski, beste leku batzuetan beltz dago kontua aspaldian. 2012/03/24 - 00:43:07
Dekretuak eta ebazpenak
Hiztegi juridikoa praktikatzen eta ikasten da gure sektorean aspaldian: ebazpena, xedapena, dekretua ... Urtero halako pare baten edo gehiagoren pentsuan ibiltzen gara hain zuzen ere, ohikoak izaten direnak (diru-laguntzak, azterketak...). Lantzean behin zerbait berria dakarren baten bat edo dena hankaz gora ipintzen duenik ere izaten da ordea. Eta etorri dira halakoak azkenotan: Martxoaren 2an otsailaren 13ko bat etorri zitzaigun (hiztegi juridikoa ikasten gabiltza, baina denbora-paradoxa juridikoen jabe izateak goragoko maila bat eskatzen du). Urterokoa, HABEren azterketak nolakoak izango diren arautzen dituen ebazpena. Nobedadea han: ulermena eta irakurmena neurtzen dituzten probak euskaltegian bertan egingo direla-edo dio ebazpenak. Interpretazioak, nahasteak eta saltsak ekarri ditu honek hasiera batean. Gerora neurriarekin pozik agertu dira euskaltegi batzuk . Euskaltegien lanaren eta gaitasunaren onarpena da haien iritziz. Beste euskaltegiek ez dute oraingoz iritzirik plazaratu honetaz. Ahots kritikoren bat entzun da ordea, eta interesgarria izan daiteke argudio eta jarrera desberdinak entzun-irakurtzea agian. Nik neuk ez dut uste neurri honek berez aparteko ezer dakarrenik. Orain arte ekarri behar zuenetik aparte. Beste kontu bat da azterketak, zertifikazioak eta kristo hori guztia nola ari den gure jarduna baldintzatzen. Agian hor dago gakoa, ez probak euskaltegian, BECen edo San Mamesen egiten diren. Bigarren bat ere etorri da. Ez dut honen erreferentzia juridikorik aurkitu, HABEren mezu telegrafiko bat baizik. 2012 urtearen barruan ez da egongo dirulaguntza-deialdirik, Eusko Legebiltzarrak onartutako aurrekontuetan ez baita horrelakorik jasotzen. 2013an HABEk dirulaguntza-deialdi hauek berreskuratzeko ahalegina egingo du. 2013ko aurrekontuetan aztertuko da 2012an HABEren mailaren bat gainditzen duten ikasleek dagokien dirulaguntza eskatzeko aukera izatea. Bai, aurten euskaltegian ikasten dutenek ez dute matrikulan ordaindutakoa konpentsatuko dien diru-laguntzarik jasoko HABEtik. Matrikulan gastatutakoa hortxe joan da, gainditu zein gainditu ez. Euskaltegi pribatuek zerbait esan dute honetaz, hala jaso dute lehen ekarri dudan albistean . Deigarria egiten zait, euskara ikastea garestiagoa izango da, eta ez da apenas ezer esan honetaz. Eta esango nuke euskara ikasi nahi duenarentzat oztopo eta faena handiagoa dela hau aurreko guztia baino. Faena ederra. Proben eta azterketen basoko arbolen artean galdu da hau nonbait. Edo euskalgintzari oro har aplikatu zaizkion murrizketen basoan beste arbola bat baino ez da izan, baina ez garrantzi gutxiagokoa. Eta gaur etorri zaigu hirugarrena . Aspaldian iragarritako filmaren estreinaldia: hezkuntza sisteman euskaraz ikasitakoei euskara agiria konbalidatzeko dekretua iragarri dute Zelaak eta Urgelle-ek. Apirilaren 3an jarriko da indarrean eta 2008ko apiriletik aurrera ikasketak burututakoei aplikatuko zaie. Iragarrita aspaldian, eta polemika ere ugari ekarri du, euskalgintzan oro har. Kontrako argudioen artean bat nagusitu dela esango nuke: hezkuntza-sistemak une honetan ez du ikasleen euskara maila egokia bermatzen, ez ikasketa ertainetan ez unibertsitatean. Euskaltegien aldetik mehatxu modura ikusten da gehien bat. Agiria automatikoki eskuratuko duten pertsona horiek guztiek ez dute euren euskara maila hobetzeko euskaltegietara jo beharko, eta horrek ikasleen galera ekar dezake. Honen harira interesgarriak IKAko Jon Zabala eta Mailu Lasateren hitz hauek, Argiako erreportaia honetan jasotakoak. Bost urtean %30eko ikasle galera izango dugula. Plan estrategikoak dio hori, EAEko euskaltegiez ari dela. Zerk eragingo du jaitsiera? Besteak beste, dekretu zirriborro honek, hau da, hainbat lagun agiriak aurkeztetik salbuesteak. Bestalde, hor da beti krisia. Ekonomia. Gure galdera zera da: %30eko galera izango omen dugu ikasleetan. Hori horrela gertatuko da, ala hori gerta dadin bideak jarriko dira? Azken finean, egiten den hizkuntza politikaren gorabeheran dago hori HABEren plan estrategikoak berak kontsideratu du %30eko galera bat horren arabera beraz. Arrazoien artean dekretu hau, baina duda barik, diru-laguntzak kentzeak ere izango du pisua. Eta horri beste hainbat faktore gehitu: krisia bera, euskara ikastearekin pertsona nabarmen batzuek erakusten duten jarrera , hizkuntza-eskakizuna behar duten lanpostuen eskaintzen murrizketa (administrazioan gehien bat)... eta enparauak. Hain beltza dator? Euskaltegietan noraino igarriko dugu? Noiz? Prospektiba ariketak egiten hasi behar da nonbait, baina hileta jotzen abilak izaten gara eta ezkortasuna nagusituko den susmoa daukat. Baikortasunari atea ireki guran, badira mehatxuak azken batean aukerak direla diotenak, edo horrela euskara benetan ikasi nahi duenak ikasiko duela pentsatzen duenik ere bai. Baliteke, baina aukerak aurkitzen jakin egin behar da batetik, eta bestetik ez dakit euskara ikastea " benetan " nahi dutenengana soilik eramanda inoiz euskara nahi dugun lekura eramango genukeen, horrez gain ikasi nahi duten horiek " ahal " ere izan behar dute, eta ez dute hain erraza izango. Ez dakit zer gertatuko den, baina nola edo hala gertatuta gertatzen den hori traumatikoa izatea erraza da une honetan. Hau guztia EAEri dagokiola noski, beste leku batzuetan beltz dago kontua aspaldian. 2012/03/23 - 22:51:04